TV: Een andere kijk op 2016

Bekijk Een andere kijk op 2016 op npo.nl >>

Oorlogen, racisme, armoede, vluchtelingen, gendergeweld, een afkalvend zorgstelsel en nieuwe, soms extreme, politieke en religieuze overtuigingen domineerden de berichtgeving… Het is tegenwoordig niet eenvoudig ons een helder idee te vormen ten aanzien van onze complexe maatschappij. Hoe moeten we ons tot deze polariserende krachten verhouden?

Biedt het boeddhisme een antwoord hierop? Is er een middenweg te vinden? Reden voor een goed gesprek. We zijn te gast bij boeddhistisch leraar Han de Wit (72). Midden jaren ’70 was hij veelbelovend student psychologie. Hij werd gedreven door de vraag hoe mensen eenzelfde situatie op verschillende momenten anders kunnen beleven; en hoe kunnen mensen eenzelfde situatie zo verschillend ervaren? Antwoorden vond hij niet in zijn studie, maar wel bij de Tibetaanse meester Chögyam Trungpa. Hij toog naar Amerika, waar hij een jaar bij deze lama studeerde. Han de Wit kwam in 1977 terug op Schiphol met zeven meditatiekussens en zeven matjes, die hij neerlegde in zijn benedenwoning in Amsterdam. De eerste sangha van het Shambala-boeddhisme was in Europa een feit. Han de Wit zou ook de grondlegger worden van de contemplatieve psychologie, een combinatie van Oosterse en Westerse wijsheid.

Bekijk de toespraak van Han de Wit voor het dromenboek ter gelegenheid van de inwijding van Alexander tot koning.

Inmiddels is Han een belangrijke boeddhistische leraar en gelauwerd auteur. Hij kijkt in het gesprek terug op een drama dat zich kort voor 2016 afspeelde: de bovenwoning van zijn huis brandde af en een huisgenote overleed door die brand. Volgens Han de Wit moeten we aanvaarden dat het leven onvoorspelbaar is, dat het geen veilig traject is. Dat maakt angstig en levert lijden op. Juist daarom is het belangrijk een realistische levenshouding te ontwikkelen die niet terugdeinst voor gevaar, angst en bedreiging. Een levenshouding die de positieve kwaliteiten van het leven ondersteunt en versterkt.

De wetenschap dat elk mens, ongeacht ras, cultuur, sekse of overtuiging, er ten diepste naar verlangt om verbonden te zijn, om iets van het leven te maken en zijn omgeving te zien bloeien helpt, betoogt Han de Wit. Om contact te maken met zijn boeddhanatuur en te vertrouwen op de fundamentele goedheid van het leven.

Het nieuwe boek van Han de Wit komt uit op 6 december. Het heet De lotus en de roos – Boeddhisme voor westerlingen, met een voorwoord van Matthieu Ricard. De centrale thema’s worden behandeld vanuit westers perspectief. Is het boeddhisme een religie? Wat is zijn psychologische en therapeutische waarde? Wat hebben we aan het begrip ‘karma’ voor onze ethiek?

Een andere kijk op 2016 is een productie van de boeddhistische stroming bij de KRO-NCRV.
Regie: Frederieke Jochems
Presentatie: Sarah Marijnissen