Lang leve het aspirant-boeddhisme!

Ik heb godsdienstwetenschap gestudeerd, en me gespecialiseerd in het boeddhisme. Die ‘religie’ vond ik het meest interessant voor mij persoonlijk, want het leven is moeilijk en wie wil er nu geen bevrijding vinden? Maar een boeddhist, zo zou ik mezelf niet noemen. Toch?

Ik ontmoette laatst mijn opdrachtgever van het Vlaamse Kerknet, en die vroeg of ik dan misschien een niet-praktiserend boeddhist ben. Ja, zeker! Maar dat slaat dan weer nergens op. Hoe kun je boeddhist zijn en niet praktiseren? Want dan bewandel je het achtvoudig pad toch niet? En kan je jezelf toch onmogelijk een boeddhist noemen?

Gewoon waar

Toch hoorde ik mezelf laatst opeens zeggen: “de vier edele waarheden zijn toch ook gewoon wáár?” En toen zei mijn vriend: Ehm, nee hoor. Toen dacht ik: ehm, jawel hoor!

Ik dus tegen mijn vriend: “En alle dood en ziekte en terrorisme en natuurrampen en auto-ongelukken en depressie en liefdesverdriet en moord en brand en dode huisdieren dan?”

En hij: “Ja, maar alle liefde en baby’s en vrienden en je rijbewijs halen en een mooi huis hebben en gezond en intelligent zijn en mooie stukken schrijven en op vakantie gaan dan?”

Ik: ja maar dat is allemaal maar tijdelijk!
Hij: al dat lijden is ook allemaal tijdelijk.
Ik: … (moeite dat te geloven).
Hij: ja ik ben gewoon al best zen.

Tja. Ik dus niet.

Dat mensen de vier edele waarheden ook onzin kunnen vinden, was echt een eye opener voor me. Blijk ik dan toch een boeddhist te zijn?

De nihilistische pessimist

Ik had ooit wel, op zoek naar diepgang, een tijdje New Age-achtige dingetjes geprobeerd. Maar na een tijdje was ik zó klaar met dat gezweef dat ik van spiritualiteit niets meer moest hebben. Het boeddhisme vond ik enkel filosofisch interessant en natuurlijk had ik ook allemaal Goede Redenen om niet te mediteren enzo. Waar ik nog wel een analyse aan wil toevoegen: dat ik meer dan een boeddhist nogal een pessimist ben.

Als ik heel eerlijk ben kom ik eigenlijk gewoon niet verder dan de eerste Edele Waarheid: het leven is lijden. Ik heb de neiging om in de boeddhistische valkuil van nihilisme te trappen. En dat terwijl ik het boeddhisme juist vaak tegen die kritiek verdedig, moet uitleggen dat het boeddhisme juist hoopvol is, juist het lijden wil opheffen. Oeps, was ik dat bijna zelf even compleet vergeten.

Dust yourself off and try again

Maar sinds kort voel ik een nieuwe behoefte aan spirituele diepgang. Door het besef dat ik eigenlijk gewoon een ouwe zwartkijker ben, zie ik opeens de andere drie waarheden weer helder. Dat er dus wel degelijk een weg uit het lijden is en dat ik die weg ook kan gaan. Ook sprak ik de afgelopen weken allemaal heel inspirerende boeddhisten en gisteravond nog kreeg ik bij yoga opeens een lesje mediteren voor dummies. Je zou bijna denken dat het Universum me iets probeert te vertellen, de spirituele draad weer oppakken enzo, maar aan dat soort New Age-ideeën deed ik dus niet meer!

Tom Hannes, een van de inspirerende boeddhisten die ik kortgeleden interviewde, zei dat je waardig kunt dansen op een koord boven de leegte. Dansen dus, in plaats van ervoor wegrennen, wat ik veel liever doe. Maar van al dat rennen word je moe.

Ik las laatst The Art of Asking van Amanda Palmer en zij vertelt daarin een parabel over een hond. Die hond zit te piepen en te huilen omdat hij op een spijker is gaan zitten. Dus waarom komt hij niet van die spijker af? Omdat het nog niet genoeg pijn doet. Zo voel ik me nou ook. Ooit kom ik van die spijker af en plant ik mijn billen op het kussen. Ik vermoed dat de pijngrens bijna bereikt is. Aspirant-boeddhist, is dat geen mooie titel voor mij?

Nu online te bekijken: Lang Leve het Boeddhisme, over 15 jaar Boeddhistische Omroep.