M/V: Zoek de tien verschillen

Loes heeft iets met kleine boekjes. Zo las ze eerder al The War of Art (best een levensveranderend klein boekje, zie ook haar vlogs). En nu is ze helemaal enthousiast over Het idee m/v van wetenschapsjournalist Asha ten Broeke. Dit boekje zegt eigenlijk: ‘Yo, mannen en vrouwen verschillen niet zoveel van elkaar, hier is een stapel bewijs!’

Dit is bekend: we gaan er met z’n allen vanuit dat mannen en vrouwen fundamenteel van elkaar verschillen. Mannen lossen problemen op, vrouwen willen er liever over praten. Mannen zijn agressief, vrouwen zijn empathisch. Vrouwen zijn van nature zorgend en mannen hebben “vecht-en-win-de-kost-DNA”.

Tot zover niets nieuws. Dit ‘idee m/v’ wordt gestaafd door de evolutionaire psychologie (Darwin!), die stelt: in de oertijd moesten mannen jagen en vrouwen zorgen, en nu zit het in onze genen. Maar volgens Asha ten Broeke is dat idee precies dat: slechts een idee.

Nieuwe inzichten uit de wetenschap

Grote eye openers om ons wereldbeeld eens goed op zijn kop te zetten zijn bijvoorbeeld deze:

— dat het in de oertijd niet per se zo ging als we denken. We weten het basically niet; we waren er niet bij en er is geen bewijs. En ook: wetenschappers zijn ook maar mensen, ze zijn biased, ze zijn kinderen van de tijdsgeest en zien hun eigen denkbeelden graag bevestigd. De 19e eeuw waarin Darwin leefde staat bekend als de Victoriaanse tijd, en zijn idee dat “de vrouw van de man verschilt in mentale aard, hoofdzakelijk door haar grotere tederheid” kunnen we nu ook als typisch Victoriaans herkennen;

— ten tweede dat die veronderstelde prehistorische rolverdeling niet hoeft te betekenen dat we het nu nog steeds zo moeten doen. Hallo vooruitgang!;

— en dat ten derde m/v-gedrag ook niet in onze genen zit, zo blijkt. Enter de epigenetica, een jonge tak van wetenschap die aantoont dat onze genen zich aanpassen aan hun omgeving. Natuur en cultuur zijn dus in voortdurende wisselwerking met elkaar en het is niet waar dat we voor eeuwig aan de wil van onze onveranderlijke genen onderworpen zijn.

Grote dromen versus het grote gelijk

Dit alles is een fijne onderbouwing van mijn eigen standpunt, namelijk dat mannen en vrouwen niet zoveel van elkaar verschillen en dat we mensen tekort doen door die verschillen almaar in stand te houden en te benadrukken.

En wat ook fijn is: het is een nieuwe impuls voor mijn idealisme, voor grote dromen van gelijkheid. Ik schreef al eerder dat ik soms zo moe word van het eeuwige activisme en de eeuwige backlash, en ik durf ook wel te bekennen dat ik soms redelijk verbitterd ben en de handdoek in de ring wil gooien en ook iedereen die mijn supergoeie mening niet deelt gewoon uit mijn leven wil bannen en lekker een cocon wil spinnen van Het Grote Gelijk en daarin wil gaan wonen.

Een nieuw en veel leuker idee

Maar dat is natuurlijk niet aan de orde en bovendien heb ik nu dit boekje! Sinds ik het las, loop ik rond met een hoofd vol utopieën. Over een wereld zonder hokjes waarin iedereen de grenzen van zijn eigen unieke individualiteit mag opzoeken en uitleven en vieren en koesteren. Een wereld waarin vrouwen niet ‘nu eenmaal’ slecht zijn in wiskunde en waarin ‘een man mag niet huilen’ geen maatschappelijke realiteit bezingt. Een wereld waarin ook mannen thuisblijven bij de baby en vrouwen — oh verschrikkelijk dystopisch toekomstbeeld! — hun oksels niet hoeven te scheren als ze daar geen zin in hebben.

Traditionele rollenpatronen namen opnieuw een vlucht na het verschijnen van Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus in 1992. Ziehier de kracht van ideeën, en voeg meteen maar een nieuw idee in: namelijk dat we allemaal gewoon aardbewoners zijn.

Zelfs als je denkt dat het bullshit is, kun je eens geheel vrijblijvend met dit idee spelen, al was het maar omdat het gewoon zo’n leuk idee is. Mannen en vrouwen uit hun stereotype hokjes halen betekent namelijk VRIJHEID om te zijn wie je bent en te doen wat je kunt. Wie wil dat nou niet? Ik wel!

Afbeelding dinner: origineel door Uppity Rib, some rights reserved

Header afbeelding: Wikimedia