Pray for Ukraine!

Op Facebook ziet Isa om de haverklap de slogan PRAY FOR …… voorbij komen. Op de puntjes staat dan vaak een land of gebied getroffen door oorlog, conflict of natuurramp. Maar wat betekent dat nu eigenlijk? Het is moeilijk om je gebed of gedachten naar een land te sturen waar je je niet mee kunt identificeren. Zeker als je er niemand kent. Dus: there’s nothing like a heart-to-heart conversation to brighten your day.

Een paar weken terug had ik een spontaan gesprek met een jonge vrouw geboren en getogen in Oekraïne. Ik was werkzaam in Amstelveen voor een stylingopdracht in een herenmodezaak en het was een beetje een ‘om de vijf minuten op je horloge kijken of het al tijd is om naar huis te gaan’-dag. Totdat Olga, jong, mooi en aardig, de winkel binnen kwam lopen. In eerste instantie raakte ik met haar in gesprek over colbertjes, overhemden etc. en al gauw kwam ik er achter dat ze Oekraïense was. 

Een jaar geleden was daar misschien niets bijzonders aan geweest (behalve dat het altijd leuk is een spontaan gesprek met iemand te voeren die je niet kent). Een jaar geleden was Oekraïne, door de ogen van iemand zoals ik, een van de vele Oostblok-landen met conservatieve inwoners en communistische invloeden. Een land met racistische tendensen jegens buitenlanders en homoseksuelen, een land bekend van de Tjsernobyl-ramp, een land dat elk jaar weer stemt op de liedjes van buurlanden op het Eurovisie Songfestival en een land dat er alles voor over heeft om zich bij de Europese Unie aan te sluiten. Niet echt La Dolce Vita dacht ik zo. Olga komt uit Charkov, een stad die ik alleen kende van het EK voetbal in 2012. Ik had, voorzichtig gezegd, een redelijk treurig beeld van Oekraïne.

Walk the talk!
Nadat ik er dus achter was gekomen dat ze uit Oekraïne kwam, moest ik op de een of andere manier heel veel moed verzamelen om de vraag te stellen die op mijn lippen brandde, een vraag waarvan ik denk dat iedereen hem wil stellen maar niet durft: ”Wat vind jij als geboren Oekraïense nu eigenlijk van de situatie in je thuisland?” Ik bedoel, misschien ligt de situatie voor haar wel heel gevoelig en wil ze er liever niet over praten, of houdt ze zich er helemaal niet mee bezig. Ik besloot het toch te vragen.

Niet alleen omdat ik heel nieuwsgierig was, maar ook omdat ik me een beetje verplicht voelde het diepere gesprek aan te gaan. Vanuit mijn boeddhistische levensfilosofie ben ik ervan overtuigd dat dialoog het enige echte middel is en zal zijn om vrede te bewerkstelligen. Nu maar ook in de toekomst. Ik ben dan ook niet bang dit rond te bazuinen en sta iedereen altijd aan te raden te blijven praten met elkaar, no matter what. Dan moest ik dat zelf ook doen. Wederzijds begrip en respect komen alleen tot stand door een oprechte interesse in het leven van iemand anders.

Ik vroeg dus, en zij antwoordde, heel open. “De situatie is zo verschrikkelijk ingewikkeld, soms weet ik niet of ik moet huilen omdat er mensen dood gaan, of lachen omdat ik niet kan geloven dat er mensen zijn die alles maar geloven wat ze op de Russische tv zien.” Ze heeft me heel veel verteld over haar persoonlijke ervaringen en familieleden van haar die er totaal anders over denken dan zijzelf en dat dat haar verdriet doet. En dat ze bezorgd is over haar geboortestad.

”Toen ik in Oekraïne woonde, bracht ik mijn vrije dagen door in het Krim-gebied. Het is een prachtige plek. Maar nu weet ik zeker dat ik daar nooit meer zal komen om te zwemmen of te zonnebaden”.

Door haar verhaal is mijn beeld van Oekraïne nu totaal veranderd. Begrijp me niet verkeerd: ik wil mezelf absoluut geen Oekraïne- expert noemen. Maar ik ken nu tenminste een verhaal van een persoon. Een echt leven dat door een conflict is veranderd. Naderhand ging het mij niet eens meer zozeer om haar mening of antwoord op mijn vraag, ik genoot gewoon van elke seconde dat we met elkaar spraken. Een soort connectie die simpelweg tot stand kwam door twee dingen: 1. Courage to ask, 2. Courage to answer.

In the end, we all breathe the same air
Ik claim, wellicht heel cliché, een wereldburger te zijn en ben een groot voorstander van grenzenvervaging en het focussen op overeenkomsten tussen bevolkingsgroepen zonder dat de eigen identiteit van een land of cultuur verloren gaat. Uit mijn ontmoeting met Olga blijkt dat veel leuker te zijn dan constant benadrukken wat ons níet verbindt. Olga houdt namelijk gewoon ook van shoppen en sushi en zwemmen in de zee.

We voegen elkaar toe op Facebook en nemen afscheid (ze koopt ook nog een heel leuk colbertje voor haar man). Vanaf nu pray ik dus ook een beetje voor Oekraïne. Want als er Olga’s in Oekraïne leven, dan zijn zij het zeker waard om voor te bidden.

X Isa

?Header: beeld “Dialoog”, Jan Snoeck