Onthechten met volle teugen

Leven met volle teugen. Volledig opgaan in wat je doet, je emoties de vrije loop laten, gezelligheid met vrienden en lekker ‘slapen’ bij je geliefde. Wellicht niet direct jouw eerste associaties met het woord onthechting. Dat gold ook voor Ellie Lardenoije. Totdat ze ontdekte wat onthechting eigenlijk écht inhoudt.

Binnen het boeddhisme lijkt onthechting hét sleutelwoord tot bevrijding van het lijden. In het begin van mijn boeddhistische ‘carrière’ kwam ik het woord overal tegen. Ik las veel boeken over de boeddhistische levenswijze en meende daaruit te begrijpen dat ik me moest onthechten van ‘wereldse zaken’. En ik was fanatiek. Onthechting betekende voor mij afstand doen van mijn verlangens en begeertes. Voortaan zou ik mijn reacties bewust beheersen en mijn emoties de baas zijn. Op die manier zou ik geen anderen meer nodig hebben voor mijn geluk. Totaal onafhankelijk, de regie in eigen handen.

Maar dat liep net even anders…
Mijn idee van onthechting bleek namelijk DE valkuil van mensen die net beginnen met mediteren. En ik liep er regelrecht in. Want wat een beknellende en vooral eenzame taak had ik mezelf opgelegd! Waar was het leven gebleven? De luchtigheid, vrolijkheid en de liefde? Mijn ‘onthechte’ leven voelde verre van verlicht, eerder zwaar, terwijl de boeken me juist beloofden dat onthechting tot méér geluk zou leiden.

‘Het gedoe’
Een gesprek met Maurice Knegtel brengt wel de nodige verlichting. Als zenleraar herkent hij mijn proces als beginneling op het boeddhistische pad: ‘Mensen beginnen vaak met mediteren om ergens vanaf te komen. Bijvoorbeeld van hun onrust, hun slechte neigingen en gewoontes, of van illusies. Ze willen af van ‘al dat gedoe’ in het leven en doen er volledig afstand van. Maar in meditatie blijkt vervolgens dat ze super onrustig zijn. En hoe meer ze willen onthechten, hoe duidelijker het wordt dat ze ongelooflijk gehecht zijn: aan hun geliefde, hun hobby’s, aan kleding, geld, seks en eten.

JA zeggen
Onthecht leven gaat dan ook niet over afstand doen van al deze zaken,” zegt Maurice Knegtel. ‘Onthecht leven is een leven waarin je volmondig JA zegt tegen álles dat er is. Je leven is nu eenmaal door en door gehecht. Onthechting gaat over de bereidheid dit gehechte leven te dragen Precies zoals het nu is. Waarbij je het verzet tegen hechting opgeeft zodat het kan overgaan in ontvankelijkheid. Dát is ware vrijheid.’

Middenin in het leven
Een soortgelijk lichtje ging bij mij ook branden, na al dat gezwoeg om maar ‘onthecht’ te raken. Ik zag in dat ik me helemaal niet hoefde af te zonderen, af te sluiten of bevrijden van al die ‘wereldse zaken’. Onthecht leven betekende juist er volledig, en in vol bewustzijn, middenin gaan staan! Een leven inclusief al die begerenswaardige, verdrietige, angstige en vrolijke ‘aardse zaken’. Maar dán op een onthechte wijze.

Heel hard lachen als je net voor een groep vrienden een mop hebt verteld die niemand anders dan jij grappig vindt. Sterke koffie drinken voordat je gaat slapen (omdat het zo lekker is). Je hart volgen terwijl iedereen om je heen zich afvraagt wat je in hemels naam aan het doen bent. Een scheet laten als je daar zin in hebt. Keihard met je iPod meezingen, terwijl je er een soepel danspasje bij maakt en omstanders bedenkelijk kijken. Bij je geliefde gaan ‘slapen’ terwijl je de volgende dag een belangrijke deadline hebt. Grinniken om je eigen lompe acties en dwaze gedachtes. Een zak snoep in één keer leeg eten terwijl je gezworen hebt alleen nog maar verantwoord te eten. Cupido vrolijk toezwaaien als je weer eens ziek bent van jaloezie. Schrijnend hard huilen om de dood van je goudvis, om na een week vrolijk een nieuwe aan te schaffen bij de dierenwinkel.

Prachtige emoties
Zie je? Vrolijk, grappig, intens verdrietig, heftig verliefd, bang, boos en blij. In plaats van met lichte afschuw kijk ik nu met verwondering naar al die prachtige emoties. Ik sta mezelf toe er volledig in op te gaan, zonder erdoor te worden opgeslokt of erin meegezogen. Ik verzet me niet meer tegen de gekkigheid die mij soms omringt en neem verantwoordelijkheid voor de stappen die ik zet. Laat die wereld maar op me afkomen! En wanneer ze zich verschuilt, huppel ik haar vol vertrouwen tegemoet!